Dronejournalistiek

Hoe noem je zo’n ding? Gewoon ‘drone’, prima woord

Hobbydrone, nieuwsdrone, brandweerdrone – taa-tu-taa-tu, moeilijker wordt het niet. Vergeet de UAV, RPAS, UAS, RPV, RPA en de UA. Als het vliegt en zoemt en niet bestuurd wordt door een levend organisme aan boord, is het een drone.

Het woord ‘drone’ mocht je nooit gebruiken van de experts. De term werd geassocieerd met militaire drones, en daarmee wilde de (commerciële) drone-industrie noch de modelvlieger iets mee te maken hebben. Maar hoe moest dat ding dan heten? Tientallen namen vlogen door de lucht – vrijwel allemaal afkortingen – waarvan er geen enkele voldeed. En dus is het inmiddels is het gewoon drone.

In november 1946, een klein jaar na Hiroshima en Nagasaki Hiroshima en Nagasaki waren de twee Japanse steden die in 1945 het slachtoffer werden van een aanval met atoombommen door de Amerikaanse luchtmacht. Daarna capituleerde Japan en kwam een einde aan de Tweede Wereldoorlog. duikt de term ‘drone’ voor het eerst op in het tijdschrift Popular Science Popular Science is een Amerikaans populair-wetenschappelijk tijdschrift. Het blad bestaat sinds 1872., om radiografisch bestuurbaar voertuigen aan te duiden:

“Someday (…) Long-range drones armed with atomic bombs could be flown by accompanying mother ships to their targets and in for perfect hits.”

Drones werden inderdaad lange tijd vooral militair gebruikt. En zoals een tank niet zomaar los gezien wordt van het leger – tenzij in een andere betekenis (benzinetank) – kan dat ook met een drone niet.

Meer weten over de geschiedenis van drones? Kijk dan onderstaande animatie die gemaakt is door Mashable:

Alternatieve benamingen

Om de militaire associatie te vermijden (en niet telkens te hoeven uitleggen dat je vliegmachine echt niemand ging bombarderen of strategisch bespioneren) ontstonden de afgelopen jaren tientallen alternatieven. De wetenschappelijke literatuur noemt onder andere:

  • Unmanned Aerial Vehicles (UAV)
  • Uninhabited Aircrafts
  • Drone Aircrafts
  • Unmanned Aircrafts (UA)
  • Unmanned Aircraft Systems (UAS)
  • Remotely Piloted Vehicles (RPV)
  • Remotely Piloted Aircraft (RPA)
  • Remotely Piloted Aircraft Systems (RPAS)
  • Unmanned Aerial Systems (UAS)

Ook dronejournalisten hielpen mee met de verwarring. Bij de Professional Society of Drone Journalists De Professional Society of Drone Journalists is een internationale organisatie die zich bezighoudt met ethische, educatieve en technologische vraagstukken rond het gebruik van drones in de journalistiek. hebben ze het graag over small Unmanned Aerial Systems (sUAS), en op de redactie van de BBC schijnt de Small Remote Controlled Multi Rotor Helicopter, in zwang te zijn, als we BBC-producer Thomas Hannen moeten geloven, in een podcast-interview met Sarah Marshall.

De Nederlandse overheid deed vorig jaar een duit in het zakje en maakt sinds de wetswijziging ‘Regeling Modelvliegtuigen’ in 2013 onderscheid tussen ‘modelvliegtuigen’ (dat zijn hobbydrones) en ‘drones’ (dat zijn alle professionele en commerciële drones). Een prijzenswaardige poging met één probleem: in de praktijk kan dit soms om exact hetzelfde luchtvaartuig gaan. Alsnog verwarrend dus.

Hoe moet het dan? Eigenlijk moet er niks, het gaat vanzelf. Inmiddels is de ‘drone’ zo ingeburgerd, dat we het in de toekomst waarschijnlijk overal voor gebruiken. En zoals dat ging met de auto, plakken we er een woord aan vast al naar gelang de gebruiker. Dus: militaire drone, hobbydrone, nieuwsdrone (of mediadrone), politiedrone en brandweerdrone; taa-tu-taa-tu, moeilijker wordt het niet.

Herkomst van het woord ‘drone’

Etymologisch mag dat ook best. Drone is niet eens een anglicisme. Volgens verschillende woordenboeken komt uit de Germaanse talen (waaronder het Middelnederlands), betekent het iets als dreunen en gonzen, en werden er grote zoemende insecten mee aangeduid, zoals bijen en hommels (dranen, darnen – dar).

Wat dat betreft komt de microdrone Delfly, ontwikkeld aan de TU Delft, misschien nog wel het dichtst bij de oorspronkelijke betekenis van het woord.

Delfly - TU Delft
Delfly van de TU Delft – Het insectachtig vliegtuigje dat terecht de naam drone verdient.

Drone Formerly Known As Unidentified Flying Object

Wat misschien wel verdwijnt is de UFO – elk vliegend object is tenslotte voortaan een (al dan niet vermomde) drone. Tenzij het op een plek vliegt waar geen drone kan komen, bijvoorbeeld in de buurt van komeet Rosetta.


— of — Reageer

Reacties