Computers gaan steeds meer op mensen lijken. Niet alleen qua uiterlijk, maar ook wat betreft hun begrip van de menselijke taal, het gebruik van humor of het maken van kunstwerken. Daarom kunnen ze ook steeds beter schrijven als mensen. Het verschil is heel klein, zoals Financial Times-journalist Sarah aan den lijve ondervond. Zij hield een wedstrijdje nieuwsbericht schrijven met computer Emma. De tekst van Emma bevat geen taal- en spelfouten, is goed leesbaar en bevat minder cijfers dan Sarah’s tekst.

Mogelijkheden van robots

Computers zijn dus al het niveau ontstegen van het simpel oplepelen van feitjes en cijfers, zoals: de Boston Red Sox wonnen van de LA Dodgers met 9 tegen 5 punten. Voor de schrijvende pers dringt de robot nu wel heel diep door tot een van de meest fundamentele taken van een journalist. Want als een robot ook al een goede tekst kan schrijven, wat is dan nog de toegevoegde waarde van de menselijke journalist?

Vooralsnog maakt allerlei journalistieke software het werk van journalisten vooral makkelijker, nemen ze vervelende klusjes over en bieden ze mogelijkheden om het publiek op geheel nieuwe manieren te bedienen. Denk aan tools zoals automatische fact-checkers, interviewbots en nieuwsapps waarmee je een chatgesprek kunt aangaan.

De tools maken het mogelijk om nieuws te personaliseren, zodat de ene lezer een andere versie van dezelfde krant te zien krijgt dan de andere. Maar komen we zo in een filter bubble terecht waardoor onze blik op de wereld beperkt wordt tot datgene dat in ons straatje past? En maakt de techniek het werk van journalisten op termijn niet helemaal overbodig? Zeer invloedrijke mensen zoals Stephen Hawking, Elon Musk en Bill Gates waarschuwen dat kunstmatige intelligentie op den duur zó slim wordt dat het de mensheid kan vernietigen.

Naar de Verenigde Staten

In de Verenigde Staten ga ik de huidige stand van zaken onderzoeken. Met de presidentsverkiezingen in aantocht, trekken de media daar alles uit de kast om de lezer op nieuwe manieren te informeren over de peilingen, de campagne en de boude uitspraken van Clinton of Trump.

Ik spreek daar met een onderzoeker die zelf een bot heeft ontwikkeld die automatische nieuwsberichten schrijft op basis van de nieuwste verkiezingsvoorspellingen per staat. Ik ga langs bij een persbureau en een landelijke krant die gebruik maken van zo’n berichtengenerator voor sportwedstrijden en verkiezingsdata. Deze mediabedrijven beschikken over Artificial Intelligence Labs die een hele serie aan tools ontwikkelen voor nieuwsgaring, research, verslaglegging en nieuwe communicatiekanalen.

En ik bezoek het techbedrijf dat zulke berichtenrobots ontwikkelt. Wat is het voordeel van deze tools voor journalisten en de lezers? Wat betekent de toenemende invloed van kunstmatige intelligentie en techbedrijven voor de journalistiek? Hoe gaat het werk van journalisten hierdoor veranderen?

Nieuwsgierig? Volg mijn reis op Twitter via @amanda_schrijft.