Maandag publiceerde het platform zijn derde jaarverslag. Het jaarveslag staat op De Correspondent: Zo hebben we jullie ledengeld geïnvesteerd in jaar drie van De Correspondent. Met mooie cijfers, en dan moet de investering in de boekenuitgeverij zich nog gaan terugbetalen. Een vergelijking met de voorgaande jaarverslagen en gegevens van de Kamer van Koophandel geeft een aardig inzicht in de omzet en waarde van het bedrijf.

Leden en omzet

In het boekjaar 2015 kwam ongeveer 85 procent van de inkomsten uit abonneegelden. Op 23 september 2016 waren er 47.000 leden, zegt Pfauth, tienduizend meer dan een jaar eerder. “Dat gaat goed. De aanwas mag natuurlijk altijd sneller, maar we zijn tevreden. We geven ons geld uit op het ritme van het ledenaantal, dat bekijken we maandelijks. En we hebben een fijne buffer op de rekening om soms iets meer te kunnen investeren.”

Op de meest recente jaarrekening die aan de Kamer van Koophandel is geleverd, 2014, is die buffer ruim 1 miljoen euro. In de jaarrekening staat geen winst- en verliesrekening zodat de precieze omzet van De Correspondent niet bekend is. Die is wel te benaderen door het ledenaantal te koppelen aan het maandag gepubliceerde jaarverslag.

Van de 47.000 leden betalen er 37.000 jaarlijks 60 euro, de andere 10.000 zijn maandabonnees voor 6 euro per maand. Dat betekent dat de leden dit jaar minstens 2.280.000 euro overmaakten. Als dat 84,7% van de inkomsten is, moet de totale omzet ongeveer 2,7 miljoen euro moet zijn. “Dat klopt wel zo’n beetje”, zegt Pfauth, die liever niet de precieze bedragen geeft.

“Het belangrijkste is dat we al dat geld weer laten terugvloeien in de journalistiek.” De aandeelhouders (Pfauth, Rob Wijnberg, Stichting Democratie en Media, Harald Dunnink en Sebastian Kersten van Momkai) krijgen ook dit jaar geen winstuitkering. In het manifest van De Correspondent staat dat 95 procent van de winst terug in het bedrijf moet, dat is tot nu toe altijd 100 procent geweest. “Ik zie dat ook niet snel veranderen”, zegt Pfauth.

Subsidies

De Correspondent weet regelmatig relatief grote subsidies binnen te halen. Onlangs nog ontvingen ze 150.000 euro van de stichting European Journalism Centre voor verslaggeving over de milieudoelstellingen van de Verenigde Naties. De subsidies komen het platform regelmatig op kritiek te staan. In het jaarverslag meldt Pfauth dat slechts 1,8 procent van de inkomsten in 2015 uit subsidies komt. Maar verstrekte subsidies komen terug in verschillende boekjaren. Gevraagd naar een toelichting geeft Pfauth de volgende uitsplitsing van de omzet voor de periode 2013-2016:

• Ledeninkomsten, boeken en sprekersbureau: 88,07 %
• Stichting Democratie & Media (SDM): 7,47%
• Subsidie: 4,47%

SDM is behalve aandeelhouder ook verstrekker van een lening en gift van 450.000 euro aan de Correspondent.

De vraag of De Correspondent ook zonder externe financiering zou kunnen draaien, beantwoordt Pfauth met een volmondig ‘ja’. “De subsidies zijn nog geen vijf procent van het totaal. We gebruiken het vooral als een kortstondige boost. Van het geld van het EJC hebben we bijvoorbeeld freelance vertalers aan het werk gezet.”

Een andere grote subsidie, 100.000 van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, werd besteed aan het ontwikkelen van de thema-functie op de site. Sinds begin september heeft De Correspondent de mogelijkheid toegevoegd om thema’s op de site te volgen. Lees hier de uitleg. “We gebruiken subsidies niet voor vaste lasten. Die moeten gedekt zijn door de inkomsten van leden.”

Pfauth benadrukt dat ze altijd zwart op wit met subsidieverstrekker laten vastleggen dat de redactionele onafhankelijkheid gewaarborgd is. “En het initiatief komt altijd van ons. Wij zoeken subsidieverstrekkers bij een project. Volgens ons zijn partijen als EJC, SDM en het Stimuleringsfonds zuivere koffie. In de toekomst zullen we zeker doorgaan met zoeken naar subsidies voor onze projecten.”

Taartpunt

Een vergelijking tussen de drie jaarverslagen (2014 , 2015 , 2016) laat zien dat het percentage van de omzet dat naar schrijvende freelancers en redactionele werknemers gaat ongeveer gelijk is gebleven: zo’n 53 procent. Er is de afgelopen drie jaar meer geld voor beeld uitgetrokken: in het jaarverslag van 2014 was dat 4,6 procent, nu 8,3 procent, mede doordat de salarissen van beeldredacteuren nu in dit percentage zitten, in tegenstelling tot voorgaande jaren.

Pfauth: ,,Het is aan het einde van het jaar altijd maar weer afwachten wat die pie chart gaat doen. Ik ben altijd blij als het klopt dat we ons geld voornamelijk aan journalistiek hebben uitgegeven.”

Het deel van het budget dat naar de ontwikkeling van de site gaat, neemt gestaag af. Van 11,6 procent in 2014 toen het platform nog volop gestalte kreeg, naar 4,2 procent nu. Een grote hap (ruim 17 procent) van de ledeninkomsten gaat nog steeds naar BTW. De redactie is er verbolgen over dat zij over hun online content 21 procent moeten afdragen aan de belastingdienst, terwijl papieren media slecht 6 procent BTW betalen.

Huisvesting

Een post die binnenkort zal gaan veranderen is die van ‘huur’. Nu drukt die nog maar beperkt op de begroting (1,9 procent), maar het is volgens Pfauth tijd om naar een groter pand te gaan, dat ook een publieke functie zal krijgen. De redactie huurt nu bij een lezer aan de Weesperzijde in Amsterdam, maar groeit al een tijd uit haar jasje. Volgens Pfauth zal de huurder ze er niet meteen uitgooien, maar het verblijf is wel eindig.

“We zijn op zoek naar iets groters waar we leden kunnen ontvangen. We hebben de financiële ruimte om meer aan huur uit te geven, maar het is ook een investering in onze journalistiek. Als we bijvoorbeeld een hackathon houden rond een bepaald onderwerp, willen we dat graag in huis kunnen doen.”

Boeken

Dat het te krap is aan de Weesperzijde was begint september wel duidelijk tijdens een bezoek. De entree was gebarricadeerd door tientallen dozen boeken. De eerste druk van ‘Je hebt wel iets te verbergen’ ‘Je hebt wel iets te verbergen’ gaat over privacy in de digitale wereld. door Maurtis Martijn en Dimitri Tokmetzis (15.000 exemplaren) is inmiddels vrijwel weg. De tweede druk (10.000 exemplaren) is al geleverd.

De BV De Correspondent wordt steeds meer een mediabedrijf dat zijn inkomsten uit verschillende uitingen haalt. 7,6 procent van de inkomsten kwam het afgelopen jaar van het sprekersbureau, 3,4 procent van de boekenuitgeverij. Vooral dat laatste aandeel zal vermoedelijk stijgen.

“Ons eerste boek van Rutger Bregman Het eerste boek dat De Correspondent uitgaf was getiteld Gratis geld voor iedereen. was al winstgevend, maar we merken nu dat we meer geld hebben om zo’n boek beter in de markt te zetten.” Met andere woorden, de investering in de uitgeverij van De Correspondent moet zich de komende jaren nog meer gaan uitbetalen. “Bij ons zitten journalistiek en zakelijk op één lijn. Het idee voor zo’n boek komt voort uit journalistieke overwegingen. Het voordeel is dat alles in één huis blijft. Als een krant boeken uitgeeft van een eigen medewerker, gaat dat weer via een uitgeverij die iets opstrijkt. Dat hebben wij niet. Boekhandels krijgen natuurlijk een deel, maar we verkopen juist ook veel zelf direct aan leden.”

Er staan meer boeken op de planning en het eerste boek van Bregman is inmiddels vertaald in het Engels.

De boekauteurs krijgen van De Correspondent 15 procent royalties (bij een standaard boekcontract is dat 10 procent) over fysieke boeken en 25 procent over e-books (gelijk aan een standaard boekcontract). De uren die ze in de baas zijn tijd kwijt zijn aan het schrijven wordt daar als voorschot mee verrekend, meldt Pfauth. Dus als Martijn en Tokmetzis drie maanden aan hun boek werkten, werden hun salarissen doorbetaald, maar uiteindelijk afgetrokken van hun persoonlijke inkomsten uit het boek.

Freelancebudget

De Correspondent heeft een groot, uitdijend leger freelancers. De vraag is: hoeveel krijgen zij betaald? Onder verschillende freelancers (vooral incidentele bijdragen uit de begindagen) wordt het bedrag van 200 euro genoemd. Een kleine bijdrage voor een stuk waarin meer dan gemiddeld werk zit, klagen zij. Volgens Wijnberg is dat inmiddels veranderd. Dat wordt bevestigd door andere auteurs.

Hoeveel De Correspondent precies betaalt is niet precies te zeggen, zei Rob Wijnberg in een eerder gesprek, in februari dit jaar. “Er is geen vaste woordprijs. Maar ik wil er niet geheimzinnig over doen, grosso modo zitten we nu op ongeveer 500 euro voor een groter verhaal. Maar soms is het zo’n ingrijpend stuk dat het 1500 euro is. Soms is het 300 euro. We doen een voorstel op basis van hoeveelheid werk en ervaring en we proberen het zo hoog mogelijk te krijgen als wij kunnen. Dat is natuurlijk ook de manier om journalisten loyaal te maken.”

3 miljoen?

Volgens Quote was De Correspondent eind 2015 drie miljoen euro waard. Zie het artikel van Quote: Journalistiek platform De Correspondent nu €3 miljoen waard. Dat was op basis van een geschatte omzet van 2 miljoen en 1 miljoen op de bank. Sindsdien is de omzet gestegen, want het aantal abonnees is gestegen.

Het zegt Pfauth niet zoveel. “Het is zo abstract. We keren onszelf geen winst uit, we zijn niet bezig om onze investering eruit te halen en we zijn zeker niet bezig om De Correspondent te verkopen, dus eigenlijk interesseert het me niet hoeveel het bedrijf waard is.”

Behalve een jaarverslag publiceerde De Correspondent ook traditiegetrouw een overzicht van het laatste jaar met een blik op de toekomst: Dit was jaar drie van De Correspondent (met een schuin oog op jaar vier).