De redactie van ThePostOnline (TPO) huist sinds drie jaar op de bovenste verdieping van een van de vleugels van het West-Indisch Huis in Amsterdam Het West-Indisch Huis is het voormalige hoofdkwartier van de West-Indische Compagnie. Het is gelegen aan de Herenmarkt in het centrum van Amsterdam. Kijk voor meer informatie op Wikipedia.. De bewegwijzerde route vanaf de ingang laat bezoekers een omtrekkende beweging maken via trappen, trapjes en lange gangen. Her en der schilfert de verf een beetje; in de vijfendertig jaar sinds de herbouw van het complex na een uitslaande brand is hier weinig veranderd.
De tocht eindigt hoog; een raam op de redactie biedt uitzicht op oude, geornamenteerde geveltoppen verderop. De fontein met Peter Stuyvesant Peter Stuyvesant was een Nederlands koloniaal bestuurder in dienst van de West-Indische Compagnie. Kijk voor meer informatie op Wikipedia. beneden op de binnenplaats is van hieruit net niet te zien. Onder de hanebalken op een oppervlak van zo’n zestig vierkante meter staan vier bureaublokken met elk twee werkplekken. Op de achterwand hangt een bord met tekst: “Bad decisions make good stories”. De klok ernaast staat stil op kwart voor acht.
Hier komt DeJaap
Bij de eerste kennismaking met hoofdredacteur Bert Brussen op een donderdag in november is het toevallig rustig. De plekken waar freelanceredacteuren Joost Bakker en Ingelise de Vries vaak zitten zijn leeg. Webmaster Gyurka Jansen is afwezig. Hij is hier een paar dagen per week. Adjunct-hoofdredacteur Bas Paternotte levert z’n bijdrage vanuit Utrecht, terwijl Ties Joosten in Rotterdam TPO Magazine regelt. Tot slot houdt uitgever Jan-Jaap Heij elders in Amsterdam kantoor.
Brussen zit geconcentreerd te werken. Hij wil eerst een tekst afronden.
Op een whiteboard staan de bezoekcijfers van de site bijgeschreven. In de maand september 2014 werd een nieuw record van 850.000 unieke bezoekers geteld. Weliswaar een uitschieter, doordat ThePostOnline als een van de weinige Nederlandse nieuwssites ongecensureerde onthoofdingsvideo’s van IS In september toonde ThePostOnline meerdere video’s van onthoofdingen door IS. Een overzicht van die posts is hier te zien. IS staat voor Islamitische Staat, een terreurbeweging die actief is in Irak en Syrië en daar een islamitische staat uitriep. Diverse keren zijn hulpverleners en journalisten door leden van IS onthoofd, waarna de filmbeelden op internet gepubliceerd werden. Kijk voor meer informatie op Wikipedia. toonde. Gemiddeld bewegen de aantallen zich de afgelopen maanden rond de 500.000 a 600.000. De trend in bezoekersaantallen is nog altijd opgaand, vijf jaar na die eerste twee zinnen:
“Hier komt DeJaap.nl. Omdat ideologie voor Jopen is.” Op internetarchief Wayback Machine is een webpagina van 1 september 2009 gearchiveerd waarop deze kreet is te zien.
Op 27 augustus 2009 registreert Brussen die domeinnaam. Kort daarvoor heeft VARA-voorzitter Vera Keur in een interview met de VARAgids de komst van een nieuw weblog wereldkundig gemaakt. De Joop wordt geïntroduceerd als een progressieve nieuws-, opinie- en debatsite, een tegenwicht voor de ‘rechtste krachten’ die volgens sommigen op dat moment het online debat domineren. Daarmee wordt impliciet verwezen naar het grootste weblog van Nederland, waardoor De Joop voor de lancering al te boek komt als ‘het linkse antwoord op GeenStijl’. Zie bijvoorbeeld dit artikel op de website van HP/DeTijd.
Jaap versus Joop
Op zijn beurt roept De Joop een tegenantwoord in het leven. Op Twitter, op zijn eigen weblog en waar dan ook hekelt Brussen De Joop direct als een politiek correct ‘fatsoensopinieweblog’. “Wie zichzelf progressief noemt, staat maar één geluid toe. Terwijl weblogs juist altijd het terrein zijn geweest van de vrije mening van vrije mensen.” Dit zei Bert Brussen in een interview met de Volkskrant van 30 september 2009: ‘Jaap’ valt ‘Joop’ aan. Het idee voor een tegeninitiatief – DeJaap – is geboren.
Hij doet z’n beklag scherp en luidkeels. Brussen heeft een naam verworven als reaguurder en blogger bij GeenStijl GeenStijl staat bekend als ‘shock-log’: een weblog dat provoceert, beledigt en bewust journalistieke principes negeert. In 2005 en 2006 blogt Bert Brussen als ‘Lucas de Linkse Lul’ op Geen Stijl. In 2010 keert hij er terug onder zijn eigen naam, tot hij in 2012 met DeJaap begint. Meer informatie op Wikipedia.. Het heeft hem een reputatie opgeleverd van ‘Internetfenomeen’ en ‘Het monster van Blog Ness’ en, zelfs vele jaren later nog, van ‘boegbeeld van de online pestgeneratie’. In een interview met Vrij Nederland in 2013 blikte Bert Brussen uitgebreid terug op zijn internetreputatie: “Ik werd ziek van de verzuring in mezelf.”
De antipathie tussen Joop en Jaap is wederzijds. Bert Brussen en hoofdredacteur van De Joop, Francisco van Jole Francisco van Jole werkte als journalist voor diverse media. Hij staat bekend als een van de eerste internetjournalisten van Nederland. Kijk voor meer informatie op Wikipedia., zijn geen grote vrienden. Dat gegeven keert in de media-aandacht in die weken regelmatig terug Zie bijvoorbeeld dit artikel op Marketingfacts.nl: Mirck en Brussen over De Joop en De Jaap., net als in de reactiepanelen van blogs waar Brussen zich mengt om de redenen achter z’n initiatief toe te lichten. “Kwalitatief webloggen gaat N-O-O-I-T werken als dat betaald en bedacht wordt door een politiek gekleurde organisatie, al helemaal niet als die organisatie een oud mediale omroeporganisatie is. Leren ze dan nooit?” Dit commentaar laat Bert Brussen achter op het weblog van Jeroen Mirck, een va de webredacteuren van De Joop. Lees op JeroenMirck.nl de hele reactie.
Deadline 1 oktober
Brussen is in die jaren nog een fanatiek Twitteraar met een grote schare volgers Het Twitter-account van Bert Brussen bestaat nog wel, maar alle tweets zijn geautomatiseerd en verwijzen naar artikelen op ThePostOnline.. Dat netwerk leest z’n verzuchtingen en de wens om een nieuw blog te starten. Het blijft niet zonder weerklank. Korte tijd later kan hij de eerste succesjes melden: “DeJaap.nl: binnen 24 uur na slechts het idee van DeJaap.nl registreren al 50 enthousiaste medewerkers, nuttige ideeën, een sitebouwer die ook gaat hosten en voldoende sterk schrijvende redacteuren om content te leveren. Kosten tot nu toe: 3 tientjes voor het registreren van de domeinnaam. Politieke oriëntatie: neutraal, zonder betweterige oude mannetjes uit de extreem-linkse hoek als Van Jole.” Brussen meldt dit in een reactie op het weblog van Joop-redacteur Jeroen Mirck.
Ondertussen is een Ning Ning is een online platform om sociale netwerken te creëren. aangemaakt. Op dit forum (dejaap.ning.com Inmiddels niet meer online.) kan de virtuele gemeenschap de onderlinge discussie over site, koers en inhoud voortzetten Aanvankelijk vindt alle discussie over DeJaap plaats op het weblog van Bert Brussen. Daar is nog het bericht te zien waarin Brussen iedereen verwijst naar de Ning.. Brussen woont en werkt op dat moment in Utrecht, de anderen zitten verspreid door het land.
Het streven is om de site op hetzelfde moment als De Joop te lanceren. Maar liever nog iets eerder. Er is eind augustus al een klein jaar in stilte aan De Joop gewerkt; nieuwe redactieleden treden per 1 september in dienst. In oktober wil De Joop live gaan.
Brussen wil laten zien dat DeJaap 1 oktober ook kan halen. Maar dan vanuit een groepsinitiatief, zonder subsidie, lange voorbereiding en sollicitatieprocedures. Die aanpak, bottom-up, wars van conventies, sluit aan bij zijn visie op blogs waarover hij in dezelfde periode schrijft Op De Nieuwe Reporter schrijft Brussen een uitgebreid stuk waaruit zijn kijk op blogs blijkt: Weblogs zijn springlevend en gaan heel oud worden.. Er is volgens Brussen een generatie aan zet die niet langer is gebonden aan oude vooroordelen; een generatie die “alle skills en tools in huis heeft om het uitgestrekte onontgonnen land van het internet om te ploegen”.
Een CMS op maat
Ondanks dat blijkt een maand toch een ambitieus doel. Een internetdomeinregistratie is als een lege bouwkavel. Er moet een Content Management Systeem (CMS) Een Content Management Systeem is gebruiksvriendelijke software om content (tekst, koppen, foto’s, etc.) op eenvoudige wijze in de juiste vormgeving op een website of weblog te krijgen. worden gekozen en ingericht, plus een design met logo. Ontwikkelaar Jeroen Hoogeweij biedt aan samen met een aantal programmeurs een CMS op maat te bouwen, met de programmeertaal Ruby on Rails. Ruby is geen platform waar veel blogs op draaien, maar Hoogeweij heeft zo’n CMS in ontwikkeling, en met doelgericht programmeerwerk kan het DeJaap gaan dienen.
Het afbouwen en helemaal inrichten van het CMS blijkt alleen meer tijd in beslag te nemen dan beschikbaar is. De deadline van 1 oktober komt in gevaar. “We wilden tegelijk met De Joop live gaan; en het werd alleen maar leuker toen langzaamaan bleek dat zij oktober niet gingen halen”, zegt Gyurka Jansen, redacteur en tegenwoordig de technische man van The Post Online. “De drive voor ons om die datum te halen werd daardoor extra groot. Maar het werd langzamerhand ook duidelijk dat wij het helemaal niet zouden gaan redden.”
Gyurka Jansen is in terminologie van internetsociologen een echte digital native. Zijn vriendschappen en werkrelaties zijn grotendeels gegroeid uit online activiteiten en contacten, beginnend tijdens zijn studies informatica en sociologie. Zo spreekt hij nog regelmatig af met vrienden die hij in 1999 leerde kennen in een Startrek-chatgroep en later op het forum Fok! Fok! is een Nederlandstalig forum waar gebruikers met elkaar in discussie gaan over allerhande actuele zaken. Kijk voor meer informatie op Wikipedia.
Tussen 2001 en 2008 – de hoogtijdagen van webblogs – is Jansen actief op Retecool.com Retecool.com is een van de oudste en populairste weblogs van Nederland. Het blog bestaat sinds 2000. Kijk voor meer informatie op Wikipedia., en als redacteur bij Neukia Neukia was een weblog dat voornamelijk links publiceerde naar video’s, muziek en andere opvallende zaken elders op internet. Op internetarchief Wayback Macine is Neukia nog te bekijken. In het boek Bloghelden van Frank Meeuwsen is een korte passage te vinden over Neukia. Deze passage is te lezen op Google Books. Op 3 maart 2006 stopt het weblog, zie internetarchief Waybackmachine. Sinds 2008 is Twitter zijn ‘algemene uitlaatklep’ Gyurka Jansen is op Twitter actief als @The_ED. Jansen: “Bert Brussen was voor mij meer een bekende blognaam dan dat ik wist wie hij was. Ik ben hem op Twitter gaan volgen. Bert twitterde op een gegeven moment toen de VARA met De Joop kwam: ‘Belachelijk, dit kunnen we zelf ook. Wie doet er mee?’ Dus ik heb gezegd: als je mij kunt gebruiken, roep je maar. Dit is m’n e-mailadres.”
Live met Lorem ipsum
Het beoogde CMS van DeJaap werkte eind september – het was mogelijk artikelen online te plaatsen – maar er moest nog worden gesleuteld om de site helemaal functioneel te krijgen, vertelt Jansen.
Brussen geeft opdracht voor een logo-ontwerp. Het beeldmerk wordt een narrig rood duiveltje met felgroene ogen. De ondertitel – “Niet progressief of op andere wijze van zijn eigen moraal overtuigd” – schuurt duidelijk met dat andere blog in wording.
Voor de lancering is er discussie over rubrieken, indeling en onderwerpen. Jansen: “Iedereen was vrijwillig bij DeJaap betrokken en iedereen wilde toch iets van zichzelf terugzien. Maar dat was onmogelijk. In begin hebben we de site gewoon online gegooid, en iedereen z’n teksten erin laten plempen. Het zag er bij de lancering eigenlijk best wel crappy uit.” Op Twitter wordt bij de live-gang geklaagd over ‘Lorem ipsum-teksten’ Lorem ipsum-teksten zijn teksten in pseudo-Latijn die grafisch ontwerpers gebruiken om te kijken hoe teksten in een bepaalde lay-out ogen. Kijk voor meer informatie op Wikipedia..
Beta ok (al komt ’t te veel voor), maar een site lanceren met Lorem ipsum teksten, wat voor eerste indruk maak je dan? www.dejaap.nl
— Torsten Colijn (@TorstenColijn) October 3, 2009
De site is niet volmaakt, maar DeJaap haalt de deadline: op 1 oktober om een uur of acht ’s avonds komt het blog online, tijdens een lanceringsborrel in café Kobalt in Amsterdam. De Joop volgt op 3 november 2009, een voorsprong die korte tijd een ludieke videorubriek oplevert op DeJaap. De videorubriek toont zwarte video’s met als bijschrift ‘Ondertussen op DeJoop.nl…’ Een voorbeeld is te zien op YouTube.
Over naar WordPress
DeJaap gaat live met het Ruby on Rails CMS, maar al snel wordt duidelijk dat de problemen met verdere ontwikkeling niet snel weg zouden gaan, zegt Jansen: “Ik kreeg toen al vrij snel de vraag van Bert of we niet gewoon naar WordPress konden. We zijn toen van 11 op 12 oktober overgegaan.”
De domeinnaam zette Jansen over naar hoster Domeinbalie van kennis Danny Mekic. “Danny zei: ‘De betaling regelen we later wel, zorg eerst maar dat het online komt te staan’. WordPress installeren kostte vervolgens geen moeite.” Jansen start met het Magazeen Theme, korte tijd later wordt het News Magazine Theme 640 het WordPress-canvas. De vroegste tot nu toe bekende screenshot van DeJaap is afkomstig uit een artikel uit nrc.next. Eerdere screenshots uit internetarchief Waybackmachine bevatten tekst en beeld, maar geen layout.
De toelichting op de website onder het kopje ‘Over DeJaap’ verduidelijkt wat de lezer kan verwachten Oorspronkelijk tekst is nog te vinden via internetarchief Wayback Machine..
“DeJaap is een groepsblog zonder ideologie of dogma’s. DeJaap is beslist niet progressief of op andere wijze van zijn eigen moraal overtuigd. Iedereen mag een mening laten horen op DeJaap*, ongeacht politieke richting of opvatting. Omdat DeJaap gelooft in de absolute vrijheid van meningsuiting, schuwt DeJaap geen enkele opinie.
“DeJaap wordt in leven gehouden door een groep vrijwilligers en DeJaap ontvangt geen subsidie. DeJaap kent geen dwingende of knellende normen en waarden. DeJaap luistert niet naar oud mediale journalistieke mores, DeJaap is geen vakbondslid en DeJaap respecteert alleen het Wetboek van Strafrecht.
“DeJaap wordt gemaakt door u. Zonder uw inbreng is DeJaap nutteloos. Zonder DeJaap bent ú nutteloos! DeJaap hoopt dat u, telkens als u het logo van DeJaap ziet, er weer aan wordt herinnerd dat ook úw mening telt. Dat die mening gehoord mag worden, gezien mag worden, beleefd mag worden en dat er geen grenzen bestaan die zomaar door mensen met belerende vingertjes worden getrokken.
* = mits het aan onze kwaliteitseisen voldoet. Zie “Doe mee” in het hoofdmenu.”
De maanden erna is er nog beweging in onderwerpkeuze en rubrieken, zegt Jansen. “Alles kon en alles mocht. In het begin hadden we ook nog geen echte focus. De Jaap was vooral een opinie-site, terwijl The Post Online tegenwoordig ook een nieuwssite is. Er was veel discussie over wat wel en wat niet erop moest. Iedereen keek daarbij naar Bert voor het laatste woord. Kijken bedoel ik figuurlijk, want we deden alles via e-mail. Dat doen we eigenlijk nog steeds in de chaos van zaken die moeten gebeuren, samen met de leuke dingen die je aan elkaar wilt vertellen.”
Redactioneel collectief
Het colofon van DeJaap, drie weken na de lancering, telt twaalf namen: Bert Brussen, Gyurka Jansen, Ilja Nieuwland, Erik Jacobs, Arne Mosselman, Janneke Cremers, Huub Bellemakers, Linda Duits, Robert Molijn, Robert Engel, Joep Smaling en Bas Paternotte.
Naast Brussen groeit Linda Duits in korte tijd uit tot een centrale figuur in het redactiecollectief, zegt Jansen. “Omdat zij een mening heeft en snel zegt of ze iets goed vindt of niet. Ik weet niet precies meer wanneer Linda adjunct-hoofdredacteur werd, maar ze groeide in ieder geval al snel uit tot iemand waar anderen dingen aan gingen vragen. In het begin heeft ze ons ook de hemd van het lijf gevraagd en wij wezen haar regelmatig terecht. Zo van: zo doe je dat niet op internet.”
Linda Duits is in 2009 als universitair docent werkzaam bij de opleiding communicatiewetenschap van de Universiteit van Amsterdam; ze is een nieuwkomer in de blogbiotoop. Bert Brussen is een Twitter-kennis, als het idee voor DeJaap in zijn timeline wordt geboren. Duits: “Ik blogde niet en was toch anders dan de andere mensen die zich melden. Ik voldeed een beetje aan het clichébeeld van de links georiënteerde academicus, die vooral verkeerde tussen gelijkgestemden.”
Het eerste stuk dat Duits online publiceert wordt 375 keer gelezen. Op deze manier kennis verspreiden en het idee dat anderen buiten academische kringen inzichten uit onderzoek lazen en waardeerden, gaf haar ‘een enorme kick’. Tot eind 2012 bleef ze adjunct-hoofdredacteur van DeJaap; tegenwoordig publiceert ze nog als columnist bij The Post Online Haar columns zijn te vinden op deze pagina van The Post Online.. De combinatie van onderzoek en populariseren is uitgegroeid tot haar professie als freelancer Kijk voor een overzicht van de activiteiten van Linda Duits op haar website..
Een eigen identiteit
Het overleg via e-mail was meer dan een doorlopende online redactievergadering, vertelt Duits. Het werd een subkanaal waar van alles werd besproken: actualiteiten, Twitter-discussies, roddels. “Je hebt een gemeenschappelijke wortel nodig. Door het e-mailverkeer werden we een groep. Op die manier konden we de identiteit van DeJaap vormen en eigen maken, en vervolgens uitdragen. De redactiemail is heel goed geweest voor de merkbeleving van DeJaap.”
Het virtuele overleg paste volgens Duits ook naadloos bij het idee dat DeJaap de zaken anders aanpakte. “Wij waren niet als de ‘dode bomen’ ‘Dode bomen’ is een term die op internet vaak wordt gebruikt om de printsector (kranten en tijdschriften) aan te duiden., die dagelijks vergaderden. Dat hadden we niet nodig. We noemden ons ook bewust bloggers en geen journalisten. Dat onderscheid zat heel sterk in onze identiteit.”
Veel redactieleden ontmoeten elkaar weer begin februari 2010 in het café Stairway to Heaven in Utrecht, tijdens Neerlands eerste Twitter-shizzle Een Twitter-shizzle is een feestelijke bijeenkomst waar twitteraars – die elkaar vaak alleen van Twitter kennen – elkaar ontmoeten., een ander typisch grassroots tegen-initiatief, dat door Brussen en een aantal redactieleden van DeJaap in korte tijd wordt georganiseerd. De Twitter-shizzle die vanuit DeJaap werd georganiseerd, was een reactie op de verkiezing van de ‘Twitteraar van het jaar’, georganiseerd door reclamebureau DeGroep. Foto’s van deze Twitter-shizzle zijn te vinden op de Flickr-pagina van Anne Helmond.
Een sfeerreportage van Tim de Besten over de Twitter-shizzle, met een hoofdrol voor Bert Brussen. Een interview met Brussen over de Twitter-shizzle is te bekijken op YouTube.
De redactie was een gemêleerd gezelschap, vertelt Duits. Het was een combinatie van personen en achtergronden die je op het eerste gezicht niet bij elkaar zou verwachten. Het ‘personeelsbeleid’, of eerder het ontbreken daarvan, lijkt op de wens voor de inhoud. “We waren geen politiek platform, en wilden niet bij voorbaat geluiden uitsluiten.” Op basis van dat uitgangspunt werd De Jaap een opiniesite “waar mensen van alle politieke kleuren mochten schrijven en reageren.” Lees de column die Linda Duits in oktober 2014 op The Post Online publiceerde over het ontstaan van DeJaap: Kwajongens die de deliberatieve democratie redden.
Schaven aan bijdragen
DeJaap probeert een stroom ingezonden bijdragen en opinies op gang te krijgen, want aanvankelijk was er eerder een gebrek dan een overvloed aan blogposts, zegt Duits. Er was bij de lancering verder geen vooropgezette koers. “Er was hooguit een vormkoers. We stelden eisen aan schrijfstijl en argumentatie; we waren veel tijd kwijt aan redactionele begeleiding. Sommige mensen schrijven warrige verhalen. En soms werkt dat gewoon niet. Je kunt niet alles plaatsen.”
Het ideaal van een drempelloos platform dat echt ieder geluid een podium kan bieden, blijkt in de praktijk niet onbegrensd. Het zorgt voor veel onderlinge discussie onder redactieleden over wat kwalitatief goed genoeg is om te publiceren, en wat niet.
Bloggers en schrijvers krijgen instructies en schrijftips Via het internetarchief WaybackMachine is de pagina van DeJaap met instructies en schrijftips nog te bekijken (zonder opmaak).:
“DeJaap zit te springen om uw inbreng. Schroom dus vooral niet en stuur op die meuk! Wel stellen we enkele kwaliteitseisen, want de rest moet het ook nog willen lezen:
Opinie is een mening die onderbouwd wordt met argumenten (“de regering is niet goed bezig want ze denkt niet aan de toekomst”). Argumenten zijn beslist wat anders dan persoonlijke verwensingen en scheldpartijen (“die kutregering moet kapot want het zijn allemaal zakkenvullers”).
Hou het kort. Internetters houden van kort. 600 woorden max.
En bondig. Vermijd veel bijzinnen en lange uiteenzettingen. Schrijf to the point.
Enig schrijftalent wordt op prijs gesteld. Wie te slecht schrijft krijgt van DeJaap een mailtje terug met uitleg en verbeterpunten.
Op DeJaap publiceren mensen alleen onder hun eigen naam. DeJaap accepteert geen pseudoniemen. Desgewenst vragen wij om volledige adresgegevens. DeJaap is namelijk van mening dat een debat er alleen toe doet als men met open vizier debatteert.
Lever alleen platte tekst in, zet hyperlinks tussen [blokhaken] in je tekst, voeg liever geen plaatje bij tenzij je kunt bewijzen dat je het auteursrecht daarop hebt. Graag vermeldt DeJaap een link naar uw site, uw emailadres of persoonlijke profiel.
Columnisten worden uitgenodigd. Opinie met daarin te vaak het woord “ik” is een column, geen opinie. Als u daarvoor niet was uitgenodigd, krijgt u het retour.
Verwensingen en bedreigingen worden met naam en emailadres gepubliceerd.
Uw mening kan ook worden aangeleverd in de vorm van beeld, bijvoorbeeld video. Neem contact op voor een uitleg van onze mogelijkheden.
In de ochtend- en avonduren besteedde Duits vele uren per week aan redactionele begeleiding. “Het was een gezellige gezamenlijke hobby. Niemand verdiende er geld mee, wat er aan inkomsten binnenkwam, ging op aan de rekening voor webhosting en bier. De Joop investeerde een miljoen, en wij lieten zien dat je gewoon kon beginnen.”
DeJaap wordt The Post Online
Geld gaat pas in de zomer van 2012 een serieuzere rol spelen als Brussen aankondigt Zie de aankonding op The Post Online: DeJaap.nl en Campus.TV starten joint-venture verder te gaan met videobedrijf Campus TV Campus TV werd in 2006 opgericht en was zowel een productiebedrijf voor internettelevisie, als een website over het studentenleven. van journalist en ondernemer Mark Koster, die onder weer werkte voor Quote, Nieuwe Revu en De Pers Mark Koster was ook betrokken bij de oprichting van Follow The Money, zoals op Nieuwe Journalistiek te lezen valt in het artikel Zoektocht naar een verdienmodel voor veelbetekenende online onderzoeksjournalistiek. Kijk voor meer informatie over Mark Koster op Wikipedia.. Het resulteert in een fusie en een nieuwe naam: ThePostOnline. Brussen houdt daarbij de redactionele leiding. Eind december 2012 is de overgang naar de nieuw naam en vormgeving afgerond.
Er is bij de fusie al aangekondigd dat er gesprekken gaande zijn met dan nog niet bij name genoemde investeerders. In november 2012 blijkt dat investeringsmaatschappij Vereniging Veronica Vereniging Veronica is voortgekomen uit de omroep Veronica. Sinds 2010 is de vereniging eigenaar van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Kijk voor meer informatie op Wikipedia. in ruil voor 51 procent van de aandelen in de joint venture investeert in ThePostOnline. Vanaf dat moment is er geld om de opiniebijdragen van ThePostOnline aan te vullen met de nieuwsstroom van ANP, en om de redactie met betaalde krachten uit te breiden. Bas Paternotte treedt in september aan als adjunct-hoofdredacteur Bas Paternotte werkte sinds 2009 als politiek redacteur voor opinietijdschrift HP/De Tijd. Daarvoor was hij parlementair verslaggever voor persbureau Novum Nieuws en dagblad Metro..
Uitgever gezocht
Brussen en Koster zijn in november 2012 ook in gesprek over samenwerking met Jan-Jaap Heij, om mee te draaien in een app, die wordt ontwikkeld voor De Nieuwe Pers (DNP). DNP is de opvolger van gratis dagblad De Pers, dat eind maart 2012 voor het laatst is verschenen De Pers werd gelanceerd in januari 2007, maar hield het slechts vijf jaar vol. Jan Jaap Heij was vanaf 2009 hoofdredacteur van De Pers. Kijk voor meer informatie op Wikipedia.. DNP zal abonnementen gaan bieden op individuele journalisten, en hun verhalen bundelen in een online magazine. DNP draait om inkomstendeling: de journalist krijgt het grootste deel van het abonnementsgeld, een kleiner deel is voor het publicatieplatform.
De lancering van De Nieuwe Pers wordt een aantal keren uitgesteld: pas in februari 2013 komt de app beschikbaar en op 22 maart 2013 gaat de site live. Deze preview op YouTube laat zien wat de DNP-app te bieden had. Zeven maanden later komt het nieuws naar buiten dat De Nieuwe Pers fuseert met ThePostOnline; oprichter Heij van DNP wordt daarbij uitgever van ThePostOnline en TPO Magazine, de nieuwe vlag waaronder DNP verder gaat. Freelancer Ties Joosten, die de samenstelling van DNP doet, blijft dagelijks verantwoordelijk voor TPO Magazine.
Het waren niet zozeer de journalistieke inhoud of commerciële belangen die DNP en ThePostOnline tot elkaar brachten, zegt Jan-Jaap Heij. Meerderheidsaandeelhouder Vereniging Veronica zocht gewoon een uitgever. “Dat is goed, zei ik, maar ik heb al een winkel, en die wil ik meenemen. DNP vond ik leuk om te doen, en het liep wel aardig. Zonde om daarmee op te houden. Het zou bovendien lullig zijn geweest ten opzichte van alle freelancers die daar al veel tijd in hadden geïnvesteerd. Er is geen start-up in Nederland, die zo snel is opgekocht.”
Heij is aangetrokken voor de dagelijkse zakelijke leiding en om de groei in bereik te vertalen in omzet. “ThePostOnline had een klassieke weblogopzet met banners. Maar je hebt veel meer exploitatievormen nodig. We zijn vooral een opiniesite, we onderscheiden ons met spraakmakende opinie. Bij ThePostOnline kunnen bedrijven nu ook tegen betaling bloggen. We doen op geen enkele manier aan door adverteerders betaalde redactionele artikelen, nog voor geen ton. Het gaat om geloofwaardigheid op de lange termijn. Bedrijfsblogs kunnen wel, graag zelfs, maar het is allemaal luid en duidelijke geoormerkt. Onze partners staan daar zelf ook op.”
Flexibel en goedkoop
Dat aanbod van bedrijfsblogs trekt klanten als Microsoft, InShared, KNAB en DAS. Heij verkoopt ThePostOnline aan adverteerders als een spraakmakende open opiniesite waar iedereen, van GroenLinks tot PVV op kan publiceren. “Voorbij het eigen gelijk, is wat wij nog altijd voluit zijn. Dat is een uitstekende propositie, die we eerder nog wat zullen gaan versterken. Door meer spraakmakende tegengestelde geluiden aan te trekken, maar ook met meer onderzoeksjournalistieke dingen. Dat is de kant waar we naartoe willen. Daar gaan we ook in investeren.”
Het benodigde geld – enkele tienduizenden euro’s extra – is afkomstig van de investering van Vereniging Veronica. Volgens Heij wil deze aandeelhouder dat ThePostOnline over een à twee jaar rendement gaat opleveren. “Dan moet het gaan gebeuren. Daar zijn geen heel harde afspraken over, maar het ligt wel in de rede. Een jaar of drie is een reguliere periode voor een investering in een start-up. Dan moet wel zichtbaar zijn dat het een succes gaan worden.”
Een voordeel van ThePostOnline en TPO Magazine is volgens Heij dat er weinig investeringen nodig zijn voor technologische innovatie, een uitgavepost die bijvoorbeeld bij Blende zwaar op de balans drukt. TPO Magazine draait op WordPress; de content is tegenwoordig op het eigen platform te lezen, maar ook via Myjour, Elinea en Blendle Myjour, Elinea en Blendle zijn digitale kiosken waar artikelen uit kranten en tijdschriften verkocht worden.. Nu die koppeling er is hoeft daar geen geld meer in gestoken te worden. Voor ontwikkeling van ThePostOnline zijn kleine investeringen nodig, bijvoorbeeld voor een nieuw design, zegt Heij.
De kosten van ThePostOnline zijn over de hele linie laag, constateert Heij. “Ik heb een freelancecontract, Bert Brussen ook. Er zijn nog een paar vaste freelancers en een heleboel losse. ThePostOnline BV heeft nul fte; er staat niemand op de loonlijst. We hebben ook weinig bureaus, een goedkoop kantoor, geen arbodienst en geen dure afdeling personeelszaken. De hele organisatie is flexibel en goedkoop.”
De waan van de dag
Dat de betrokkenen elkaar niet regelmatig ontmoeten, is een traditie bij ThePostOnline. “Vergaderen doen we eigenlijk nooit”, zegt Brussen. “Het is ook niet m’n favoriete bezigheid, al zou het op sommige momenten misschien handig zijn. In een goed lopende organisatie wordt zo min mogelijk vergaderd, maar ik begrijp heel goed dat de redactie van de Volkskrant met honderdvijftig man niet zonder kan. ThePostOnline is zo klein, het zijn eigenlijk allemaal ad hoc beslissingen die je neemt. We doen alles per e-mail, Ik ben de hele dag aan het mailen en overleggen over wie wat doet.”
Veel tijd voor besprekingen en contemplatie is er sowieso niet; de nieuwsagenda dicteert de dagindeling. “De Correspondent wil voorbij de waan van de dag, ik wil zoveel mogelijk óp de waan van de dag zitten. Nieuws vind ik relevant. Verder moeten mensen op de site kunnen debatteren.” Brussen wil met ThePostOnline vooral zoveel mogelijk nieuws en opinie brengen, zo’n vijftien a twintig posts per etmaal.
“Zonder daar al te lang over te doen. We kijken goed wat andere media laten liggen of waar we met een eigen invalshoek over kunnen schrijven. Verder heb ik een hekel aan politieke correctheid in de reguliere media. Daarom probeer ik dingen zo duidelijk mogelijk te zeggen.”
Daarnaast wil Brussen veel verschillende opinies binnenhalen; als invulling van de leus Voorbij het eigen gelijk. “Laatst ging iemand Quincy Gario verdedigen Quinsy Gario is een Curaçaos-Nederlands kunstenaar, die bekend werd door zijn verzet tegen Zwarte Piet. Het opiniestuk op The Post Online over hem is: Stop de demonisering van Quinsy Gario.. Ik ben zelf niet zo’n fan van de antizwartepieten, maar ik vind het belangrijk om die geluiden te laten horen.”
Erfenis van de verzuiling
Dat streven naar diversiteit in opinies blijft belangrijk, zegt Brussen: “Het heeft me altijd enorm gestoord dat de ene mediakerk vindt dat de andere mediakerk iets niet mag zeggen. De media is van oudsher erg linksig in Nederland. Dat is niet erg, maar dan moet je niet zeggen dat het geluid van de rechtse media niet oké is. We leven in een vrije samenleving, waarin elk debat en elke mening ertoe doet.
“Ik heb bij GeenStijl ervaren dat heel veel mensen hun ideeën niet terugvinden in de media, maar ze vinden wel dat dat geluid moet worden gehoord. Daar hebben ze gelijk in, vind ik. Dat kun je het beste laten zien door aan te geven dat op deze site iedereen welkom is: het ene geluid sluit het andere niet uit.”
Een grote groep die ThePostOnline dagelijks volgt, begrijpt waar de site voor staat, merkt Brussen. Bij anderen blijft positionering geheel afhankelijk van de laatste post.
“Dan krijgen we bij een links geluid te horen: ‘Dhimmi’s! Jullie zijn een tweede Joop!’ Als er iets rechtsigs op staat dan klinkt het: ‘jullie zeggen wel open te staan voor alle geluiden, maar eigenlijk zijn jullie gewoon rechts.’ Een kleine groep die echt alleen z’n eigen gelijk wil horen, stopt je gelijk bij De Telegraaf en GeenStijl. Er zijn ook dogmatisch linkse mensen, die een opiniestuk opsturen in de overtuiging dat het toch niet wordt geplaatst. Dan zet ik het erop. Komen er nog interessante reacties onder ook. Zijn ze toch verrast.”
De wens om ThePostOnline en andere media in te delen naar politieke kleur of gezindte is een erfenis van de verzuiling denkt Brussen. “Er is in Nederland altijd richtingdenken: Bert Brussen en Bas Paternotte komen van GeenStijl, dus dan weet je het wel. Dat is een vooroordeel, want in vijf jaar tijd heb je dat nog nooit uit de site kunnen halen.”
Vrijer van stijl
Brussen schrijft tegenwoordig veel minder uitgesproken stukken dan zeven jaar geleden. Toch kunnen lezers af en toe nog prima proeven wat hij van een onderwerp of nieuwsbericht vindt. “Ik vind het soms lastig om nieuws als kaal feit te brengen; ik moet er dan toch een mening over hebben, omdat ik het zo erg of raar vind. Zoals een bericht over ‘genderneutrale toiletten’. We nemen zo’n bericht over van het ANP, maar aan de kop en het beeld merk je dat ik er iets van vind. Bert Brussen plaatste boven het bericht over genderneutrale toiletten op scholen de kop: Nieuwe gekwetste minderheidsgroepering ontdekt: kindertransgenders. Dat moet je niet te vaak doen, al is het zeker geen mening waar iemand een buil aan kan vallen. Uiteindelijk merk je dat je eigen toon gaat doorklinken. Dat is bij alle auteurs. Het is toch internet: wat vrijer van stijl, wat steviger in taalgebruik.
“In het begin van DeJaap wilde ik nog iets genuanceerder en keuriger zijn. Dat keurige hebben we laten varen, want dat is ook wel saai. Juist dat neutrale in de koppen staat me tegen in veel kranten. Je mag best aan het stuk zien wie het geschreven heeft. Feitelijk juist, gecombineerd met eigen voorkeuren. Dat heeft De Telegraaf ook: aan de koppen kun je vaak wel zien wat ze ervan vinden, maar het nieuws dat eronder zit klopt.”
Bij het selecteren van nieuws blijft volgens Brussen zoeken naar een mix van berichten die bezoekers trekken en andere onderwerpen. “Als je alleen grote aantallen wilt, moet je elke dag porno en onthoofdingsfilmpjes plaatsen. Maar dat doen de krant en het journaal ook niet. Het moet wel passen. Die onthoofdingsfilmpjes plaatste ik overigens niet om te scoren. Ik vind dat je het moet aanbieden. Mensen kiezen er zelf voor om op play te drukken. Het is heel raar dat media een cordon sanitair vormen, met het idee dat ze anders terrorisme in de kaart spelen. Het interesseert me niet of ik iemand in de kaart speel, ik vind dat het publiek ergens kennis van moeten kunnen nemen.”
Meer eigen nieuws
Terugblikkend op de start van DeJaap is Brussen eigenlijk verbaasd. “Ik had niet verwacht dat deze site welkom zou zijn. Ik dacht dat we genegeerd en verketterd zouden worden. Dat was niet zo. Het bleek dat mensen het gelijk serieus namen. In de afgelopen vijf jaar is journalistiek op internet ook invloedrijker geworden. De Correspondent, Jalta en ThePostOnline zijn er al drie. Vijf jaar terug had je GeenStijl en de rest waren krantensites.”
De voorbije jaren heeft Brussen zich in interviews regelmatig gespiegeld aan The Huffington Post The Huffington Post is een Amerikaanse nieuwssite en opinieblog, opgericht in 2005. Inmiddels trekt de site een miljoenenpubliek. Kijk voor meer informatie op Wikipedia.. “Die site is ook gewoon met niets begonnen, heeft veel invloed gekregen en is heel groot geworden. Ook Vice Vice ontstond in 1994 in Canada als tijdschrift dat zich richtte op jongeren. Later breidde Vice uit met internet, video, boeken en muziek. Inmiddels is Vice een internationaal opererend mediamerk. Kijk voor meer informatie op Wikipedia. doet het goed, die hebben een aanpak die een jonge internetgeneratie aanspreekt. Uitgroeien tot een echt medium, dat zou te gek zijn. Politico Politico is een Amerikaanse nieuwsorganisatie die zich specifiek richt op politieke berichtgeving. De organisatie bestaat sinds 2007 en publiceert het nieuws via een gratis krant, website, tijdschrift, nieuwsbrieven, radio en televisie. Kijk voor meer informatie op Wikipedia. heeft bijvoorbeeld net zoveel mensen als de Volkskrant, ze kunnen dagelijks het nieuws bepalen. Meer eigen nieuws is wel een wens, maar daar heb je goede mensen voor nodig. Dat kost geld. Journalistiek is kapitaal- en arbeidsintensief.
“Ik wil zou wel willen groeien, maar werk nu met een halve man en een paardenkop en een paar knollen als zakgeld. Het businessmodel is nog niet heel stevig; we proberen nieuwe dingen met advertenties en bedrijfsblogs, maar het is niet zo dat de omzet gelijk omhoog spuit.” Het kosten-baten model van journalistiek op internet is volgens Brussen wankel. De inkomsten komen bij ThePostOnline uit advertenties en bedrijfsblogs, de lezer betaalt alleen voor toegang tot TPO Magazine Mensen kunnen een abonnement nemen op het hele TPO Magazine of op afzonderelijke auteurs..
Zolderkamerromantiek
“Dat wij gratis zijn is een unique selling point; mensen blijven toch wel komen. Als je alles tegen betaling wilt doen heb je een groot probleem, want de meeste mensen willen helemaal niet betalen voor online journalistiek. Rob Wijnberg met De Correspondent heeft veel exposure en spreekt een genuanceerd D66-miljoenenpubliek aan, maar hij haalt toch niet meer dan dertigduizend abonnees. Dan kun je wel nagaan dat andere betaalinitiatieven zoals Jalta zeker niet groter zullen worden. Maar ook voor ons geldt dat we in Nederland nooit een miljoenenpubliek zullen bereiken, waarop je een groot bedrijf kunnen bouwen. Dan moet je als VICE in 36 landen actief worden.”
“Meer redacteuren, dat zou mooi zijn – maar ook weer niet te veel. Voor je het weet word je een hoofdredacteur in een apart hokje, omdat je anders niet de hele dag kan bellen en overleggen. Dan gaat de lol van een site maken er wel af. Het blijft zolderkamerromantiek, een beetje grassroots. Alle mensen met wie ik nu samenwerk, heb ik ooit leren kennen via Twitter.”
Reacties