“Ik ben nog steeds de zoon van een goochelaar. Ik kijk met die blik naar virtual reality.”

Aan het woord is Steye Hallema, muzikant, 360°-videomaker en zoon inderdaad van goochelaar Flip Hallema. Flip Hallema is een Nederlands goochelaar, met de artiestennaam FL!P. Zijn handelsmerk is zijn manier om lange voorwerpen, zoals goochelstokken en potloden, te laten verschijnen en verdwijnen.

Uitvinder en verhalenverteller

Momenteel heeft Steye de leiding over het VPRO Medialab. Met het Medialab in Eindhoven experimenteert de VPRO met nieuwe media. Meer informatie over het Medialab is te vinden op de website van de VPRO. Hij is de creatieve motor achter de VR-film ‘De upgrade’, Op de website van de VPRO is meer te lezen over ‘De upgrade’. die hoort bij het tv-programma ‘De volmaakte mens’. ‘De volmaakte mens’ is een zesdelige tv-serie van VPRO en Human over de toekomst van de mens. Afleveringen en meer informatie zijn te vinden op de website van de VPRO.

Bekijk hoe de VR-film ‘De upgrade’ werd gemaakt:

“Ik ben een soort uitvinder in het vertellen met VR. Je ziet nog vaak dat mensen die video hebben gemaakt, dezelfde manier van werken plakken op VR. Dus, beelden draaien, voice-over erbij en klaar. Ik denk niet dat dit de juiste manier is om met VR om te gaan.”

“Mijn thuis is fictie. Al is de scheidslijn tussen documentaire of fictie bij mij niet altijd duidelijk. Bij 360°-video is het belangrijk om je te realiseren is dat de kijker een personage is in het verhaal. De kijker is niet op afstand, hij of zij zit er middenin. Daar ligt de kern van het anders werken.”

De rol van de kijker is voor veel VR-makers een onderwerp waar eindeloos over valt na te denken. Hallema: “Iedereen probeert uit te vinden hoe je nu precies een verhaal vertelt in VR. Om te beginnen moet je dus iets doen met die kijker, want die is daar. Je moet meteen de vraag kunnen beantwoorden wat die kijker daar ter plekke te zoeken heeft. De kijker moet weten dat zijn aanwezigheid belangrijk is.”

Overgangen tussen scènes maken

“Een van de ingewikkeldste dingen is verder hoe je overgangen tussen scènes kunt maken. Je kunt niet zo makkelijk knippen als bij film. Je kunt wel steeds faden naar zwart maar er kan veel meer. Je moet proberen die theatrale setting te gebruiken om mensen van de ene naar de andere plek te krijgen.”

“In mijn clip gooi ik bijvoorbeeld een hoelahoep over de camera heen. Met zijn band Steye & The Bizonkid bracht Steye Hallema een videoclip uit in 360º-video. Zie de website van Steye & The Bizonkid. Inderdaad, zoals een goochelaar een doek over zijn assistente gooit. Die overgang wordt je aangedaan door iemand in de ruimte waar je bent en die trekt jou een nieuwe ruimte in. Werken met zo’n hoelahoep gaat niet bij non-fictie, maar je zou daarvoor deuren kunnen gebruiken: iemand stapt via een deur de ruimte uit en komt via een andere deur een nieuwe ruimte in.”

Hij haalt daarmee een voorbeeld aan dat in radioreportages een veelgebruikte methode is om een overgang tussen twee verschillend klinkende ruimtes te maken. Sowieso is de rol van audio belangrijk bij VR, vindt Hallema.

“Je kunt tegenwoordig 360°-video maken met immersive audio, dus als je je hoofd draait krijg je ook het geluid uit die richting. Dus kun je mensen ook geluids-clues geven, zodat ze zich zullen draaien naar het geluid. Zoiets kan ook helpen bij het creëren van overgangen tussen scenes.”

Hallema hoort bij de VR-pioniers van Nederland. Zijn werk trekt inmiddels ook de aandacht in het buitenland. Hij is net terug uit Californië waar hij een bezoek bracht aan het VR-bedrijf Jaunt, waar de Nederlander Arthur van Hoff technisch directeur is. Hij is gevraagd om voor Jaunt creatieve concepten voor Europa te gaan bedenken.

Jaunt is een bedrijf dat zich nauwelijks met Nederlandse VR-start-ups laat vergelijken: in Jaunt zijn vele miljoenen geïnvesteerd en het bedrijf heeft zijn eigen camera ontwikkeld.

Barrières en mogelijkheden voor VR

Maar al die miljoenen, al die plannen, betekenen die nu ook dat er een gouden toekomst is voor VR, of zijn er valkuilen?

Hallema: “Probleem is nu nog eigenlijk waar je de platforms met VR-content kunt vinden. De creatieve stroming, de business-tak en de techneuten moeten nog naar elkaar toegroeien om elkaar vervolgens te versterken. Wat ook moeilijk is, is om het publiek duidelijk te maken hoe tof VR is, omdat je dat op andere platforms niet kunt laten zien. En als het gaat om de verkoop van de VR-bril, dat is een beetje kip/ei verhaal: bij genoeg content kopen mensen zo’n bril, en die bril is pas interessant om te maken als je er content mee kunt bekijken.”

Hallema ziet een grote rol voor VR in fictie, maar ook voor de journalistiek. “Door die presence, dat gevoel dat je ergens bij bent, manifesteert zich een andere vorm van empathie. Je verbindt je met de personen die er toe doen. Ik geloof, zeker voor de journalistiek in een grote rol voor presentatoren, die jou als kijker leiden en je dingen aanwijzen. Het zou fantastisch zijn om ‘Onze man in Teheran’ ‘Onze man in Teheran’ is Onze man in Teheran is een vierdelige documentaireserie van buitenlandcorrespondent Thomas Erdbrink, uitgezonden door de VPRO. Terugkijken kan op de website van de VPRO. te maken in VR.”

“Maar ook datavisualisaties zijn interessant. Je kunt er dan middenin staan. Het platte schrift is duizenden jaren oud, terwijl ons brein gewired is voor ruimte. Data in een ruimtelijke omgeving zal je dus sneller begrijpen. We staan nog maar aan het begin van alle nieuwe mogelijkheden die je hebt met VR.”